Περιοδοντίτιδα

Οι φλεγμονές των ούλων και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.

Οι φλεγμονές των ούλων είναι από τις πιο συχνές παθήσεις στον άνθρωπο. Οι περισσότεροι που πάσχουν από νοσήματα των ούλων δεν το γνωρίζουν αλλά και συχνά δεν θεραπεύονται σωστά. Οι δυο πιο σημαντικές φλεγμονές είναι η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα. Και οι δυο προκαλούνται από την μικροβιακή οδοντική πλάκα, που είναι ένα λευκό-κίτρινο, κολλώδες στρώμα μικρόβιων το οποίο σχηματίζεται πάνω στα δόντια και το οποίο μπορεί να ενασβεστιοποιηθεί και να μετατραπεί σε πέτρα (τρυγία). Αν παραμεληθεί η καθημερινή υγιεινή του στόματος τότε τα μικρόβια αυτά πολλαπλασιάζονται και προκαλούν αρχικά μια επιφανειακή μόλυνση των ούλων που ονομάζεται ουλίτιδα. Ουλίτιδα έχει το 90% των ανθρώπων από την παιδική ακόμα ηλικία. Όταν η ουλίτιδα παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα αθεράπευτη ή δεν αντιμετωπιστεί σωστά τότε μετεξελίσσεται σε περιοδοντίτιδα. Η περιοδοντίτιδα είναι μια σοβαρότερης μορφής μόλυνση η οποία προσβάλει τα ούλα και το οστό που στηρίζει τα δόντια. Η τελική συνέπεια της περιοδοντίτιδας είναι η ολοκληρωτική καταστροφή των ιστών γύρω από τα δόντια με αποτέλεσμα αυτά να κουνιούνται και τελικά να πέφτουν. Περίπου 10-15 τοις εκατό των ενήλικων έχει έντονο πρόβλημα περιοδοντίτιδας και χρειάζεται ειδική θεραπεία για την αντιμετώπιση αυτής της μόλυνσης. Τα γνωρίσματα της περιοδοντίτιδας είναι ούλα πρησμένα και χαλαρά που ματώνουν εύκολα κατά το πλύσιμο ή τη μάσηση, δόντια που έχουν αρχίσει να κουνιούνται ή να μετακινούνται και να δημιουργούνται διαστήματα. Τα ούλα μπορεί να υποχωρούν και οι ρίζες των δοντιών να αποκαλύπτονται με αποτέλεσμα την ευαισθησία των δοντιών και μια αντιαισθητική εμφάνιση του στόματος. Πύον μπορεί να δημιουργείται μέσα στα ούλα και να παροχετεύεται στο στόμα γύρω από τα δόντια ή να δημιουργεί αποστήματα. Τα περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα όμως, δεν είναι ορατά μέχρις ότου το νόσημα είναι σε αρκετά προχωρημένο στάδιο. Γι?αυτό το λόγο πρέπει να γίνονται τακτικοί έλεγχοι της υγείας των ούλων και αποτελεσματική θεραπεία των νοσημάτων αυτών από τον περιοδοντολόγο (οδοντίατρος ειδικευμένος στα νοσήματα των ούλων) ή τον γενικό οδοντίατρο. Εικόνα 1: Τα ούλα μιας ασθενούς με περιοδοντίτιδα. Είναι εμφανείς οι εναποθέσεις οδοντικής μικροβιακής πλάκας (1) πάνω στο δόντι. Τα ούλα είναι κόκκινα, πρησμένα, χαλαρά και αιμορραγούν εύκολα. Τέτοια ούλα αποτελούν πύλη εισόδου στην γενική κυκλοφορία του αίματος για ιδιαίτερα επιβλαβή μικρόβια. Εικόνα 2:Προχωρημένη περιοδοντίτιδα. Τα ούλα υποχωρούν απογυμνώνοντας τις ρίζες των δοντιών (3). Τα δόντια έχουν μετακινηθεί αφήνοντας ανοιχτά κενά μεταξύ τους (4).

 Σχέση με καρδιαγγειακές παθήσεις

Τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια γίνονται έρευνες οι οποίες έχουν συνδέσει την περιοδοντίτιδα με αλλά νοσήματα του οργανισμού όπως με τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τις επιπλοκές της εγκυμοσύνης, τα πνέυμονο-αναπνευστικά νοσήματα, το σακχαρώδη διαβήτη και αλλά. Ο συσχετισμός αυτός φαίνεται αναμενόμενος αν αναλογιστεί κανείς ότι η μολυσμένη επιφάνεια που συνιστούν τα ούλα ενός ασθενή με βαριά περιοδοντίτιδα μπορεί να φτάσει τα 50-70 τετραγωνικά εκατοστά, περίπου δηλαδή το εμβαδόν που έχουν οι παλάμες των δυο χεριών. Οι περισσότερες μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα αφορούν τησχέση της περιοδοντίτιδας με τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Έχει διαπιστωθεί ότι η στοματική υγεία ασθενών με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι σημαντικά χειρότερη από ότι σε υγιείς ανθρώπους, καθώς επίσης και το ότι η στοματική υγειά είναι ένας παράγοντας κίνδυνου για θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα. Η μόλυνση αυτή των ούλων μπορεί να επηρεάσει τη δημιουργία αθηροματικών πλακών και να οδηγήσει σε μια πιθανή μελλοντική εμφάνιση οξέων συμβαμάτων όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Διαφορετικά κριτήρια καρδιαγγεια-κής νόσου όπως για παράδειγμα, καρδιακό και εγκεφαλικό ισχαιμικό επεισόδιο, θανατηφόρο ή μη θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου έχουν χρησιμοποιηθεί, καταλήγοντας σε κοινό συμπέρασμα, ότι δηλαδή τα νοσήματα των ούλων επιβαρύνουν την εξέλιξη των ασθενειών της καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων. Επίσης το πάχος της καρωτίδας, το οποίο αντιπροσωπεύει και το βαθμό αθηροσκλήρυνσης στην αρτηρία αυτή, αυξάνεται με την αύξηση της βαρύτητας της περιοδοντικής φλεγμονής. Μελέτες αναφέρουν ότι άτομα με ήδη εγκατεστημένη περιοδοντίτιδα είχαν 25% περισσότερο κίνδυνο να εμφανίσουν στεφανιαία νόσο σε σύγκριση με από ανθρώπους με υγιές περιοδόντιο, ενώ άλλοι ερευνητές έχουν αναφέρει ότι το ποσοστό αυτό μπορεί να κυμαίνεται από 20% έως και 80%. Είναι σημαντικό να προσθέσουμε ότι τα αποτελέσματα αυτά είναι ανεξάρτητα άλλων γνωστών επιβαρυντικών για καρδιοαγγειακά νοσήματα παραγόντων όπως το κάπνισμα, η ηλικία, η συγκέντρωση λιπιδίων, χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων στο αίμα, η κοινωνική τάξη και ο τρόπος ζωής, ο διαβήτης. Αυτό σημαίνει ότι οι βλαβερές επιδράσεις της περιοδοντίτιδας οφείλονται αποκλειστικά και μόνο σε αυτήν. Πρέπει βέβαια να αποσαφηνιστεί ο μηχανισμός μέσω του οποίου επηρεάζει η μόλυνση των ούλων την γενική υγειά και ειδικότερα τα νοσήματα της καρδιάς και των αγγείων. Διάφοροι τέτοιοι μηχανισμοί έχουν ερευνηθεί και η εξέταση τους συνεχίζεται ακόμη. Είναι πάντως σαφές ότι στα άτομα με περιοδοντίτιδα τα μικρόβια της οδοντικής πλάκας αλλά και οι τοξικές ουσίες που αυτά παράγουν, περνούν μέσω των ματωμένων και εξελκωμένων ούλων στην κυκλοφορία του αίματος και προκαλούν επαναλαμβανόμενα παροδικά επεισόδια βακτηριαιμίας. Μέσω της κυκλοφορίας του αίματος μπορούν άμεσα να επιδράσουν στο τοίχωμα των αγγείων, στις ήδη υπάρχουσες αθηροματικές βλάβες καθώς και στο υπόλοιπο σώμα. Επίσης η περιοδοντίτιδα προκαλεί την παραγωγή συγκεκριμένων ουσιών από των ανθρώπινο οργανισμό οι οποίες με τη σειρά τους παίζουν αρνητικό ρόλο στην εξέλιξη άλλων νοσημάτων. Γίνεται όλο και πιο φανερό ότι η στοματική υγεία επιδρά στην γενική υγεία του οργανισμού και ότι πρέπει να λαμβάνει ιδιαίτερη προσοχή. Ο Ιπποκράτης είχε ήδη κάνει αυτό τον συσχετισμό από το 400 π.Χ. Τα ερωτήματα είναι ακόμη πολλά αλλά οι υπάρχουσες ενδείξεις δεν μπορούν να παραμεληθούν. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία των ασθενειών των ούλων συμβάλουν στην διατήρηση όχι μόνο ενός υγιούς στόματος αλλά και της γενικότερης υγείας του οργανισμού.